Rahim Ağzı Kanseri için Bir Rehber

Rahim Ağzı Kanseri Nedir?

Rahim ağzı kanseri, rahim ağzında (rahmin alt kısmında) anormal hücrelerin gelişmesi ve yayılmasıyla oluşur. ABD’de her yıl 13.000’den fazla yeni vaka teşhis edilmektedir. Rahim ağzı kanseriyle ilgili benzersiz bir gerçek, çoğu vakanın bir tür virüs tarafından tetiklenmesidir. Erken teşhis edildiğinde rahim ağzı kanseri yüksek oranda tedavi edilebilir.

​

Rahim Ağzı Kanserinin Belirtileri
Rahim ağzı hücreleri ilk kez anormal hale geldiğinde genellikle herhangi bir uyarı işareti olmaz. Kanser ilerledikçe belirtiler şunları içerebilir:

​

• Alışılmadık vajinal akıntı

• Adet dönemleri arasında vajinal kanama

• Menopoz sonrası kanama

• Cinsel ilişki sırasında kanama veya ağrı

​

Rahim Ağzı Kanserinin Başlıca Nedeni: HPV
HPV, geniş bir virüs grubudur. Bu virüslerden yaklaşık 40 türü genital bölgeleri enfekte edebilir ve bazıları rahim ağzı kanseri için yüksek risk taşır. Genital HPV enfeksiyonları genellikle kendiliğinden geçer. Ancak biri kronikleşirse, rahim ağzı hücrelerinde değişikliklere yol açabilir. Bu değişiklikler zamanla kansere neden olabilir. Dünya genelinde rahim ağzı kanserlerinin %90’ından fazlası HPV enfeksiyonlarıyla ilişkilidir.

​

HPV Belirtileri
HPV enfeksiyonları genellikle hiçbir belirti göstermez ve kendiliğinden kaybolur. HPV türlerinden bazıları genital siğillere neden olabilir, ancak bu türler rahim ağzı kanseriyle bağlantılı olanlarla aynı değildir. Genital siğiller tedavi edilmeseler bile kansere dönüşmez. Tehlikeli HPV türleri yıllarca belirti göstermeden vücutta kalabilir.

HPV İçin Kimler Risk Altında?
HPV o kadar yaygındır ki, cinsel ilişkiye girmiş çoğu kadın ve erkek hayatlarının bir noktasında bu virüsü alır. HPV sessizce kalabileceği için, yıllar sonra bile enfeksiyonu taşıyor olabilirsiniz. Prezervatifler HPV’ye yakalanma riskinizi azaltabilir, ancak tamamen koruma sağlamaz. HPV ayrıca vulva, vajina, penis, anüs ve her iki cinsiyette de oral kanserlerle ilişkilidir.

HPV Rahim Ağzı Kanserine Nasıl Neden Olur?
Eğer yüksek risk taşıyan bir HPV türü vücutta kalıcı hale gelirse, rahim ağzında anormal hücrelerin gelişmesine neden olabilir. Bu öncül değişiklikler, rahim ağzı kanseriniz olduğu anlamına gelmez. Ancak zamanla anormal hücreler kansere dönüşebilir. Kanser ortaya çıktığında, genellikle rahim ağzında ve çevresindeki bölgelerde yayılır.

Başka Neler Riski Artırır?
Hispanik ve Afrikalı-Amerikalı kadınlar, beyaz kadınlara göre daha yüksek rahim ağzı kanseri oranlarına sahiptir. Risk ayrıca şu durumlarda daha yüksektir:

• Sigara içmek

• Çok sayıda çocuk sahibi olmak

• Uzun süre doğum kontrol hapı kullanmak

• HIV pozitif olmak veya zayıflamış bir bağışıklık sistemine sahip olmak

• Birden fazla cinsel partnerle ilişkiye girmek

​

Erken Teşhis: Pap Smear Testi
Pap smear testi, erken teşhis konusunda önemli bir başarı öyküsüdür. Rahim ağzından alınan bir sürüntü, kanser ortaya çıkmadan önce genellikle anormal hücreleri gösterebilir. Kadınlar, 21 yaşından itibaren üç yılda bir Pap testi yaptırmalıdır. 30-65 yaş arası kadınlar, Pap testiyle birlikte HPV testi yaptırdıklarında beş yıla kadar test aralıklarını uzatabilirler. Ancak daha yüksek risk altında olan kadınların daha sık test yaptırması gerekebilir. HPV aşısı yapıldıktan sonra bile Pap testi yaptırmaya devam edilmelidir.

Pap Smear Testi Anormal Çıkarsa Ne Olur?
Test sonuçları küçük bir anormallik gösterirse, doktorunuz yeniden bir Pap testi yapılmasını önerebilir. Doktorunuz rahim ağzındaki değişiklikleri daha iyi görmek için ışıklı bir büyüteç cihazıyla yapılan kolposkopi adı verilen bir muayene planlayabilir ve incelemek üzere bir doku örneği alabilir. Eğer anormal hücreler kanser öncesi aşamada ise, bu hücreler çıkarılabilir veya yok edilebilir. Bu tür tedaviler, kanser öncesi hücrelerin kansere dönüşmesini önlemede oldukça başarılıdır.

​

Erken Teşhis: HPV DNA Testi
Bazı durumlarda doktorlar, Pap smear testine ek olarak HPV DNA testi yapılmasını önerebilir. Bu test, rahim ağzı kanseriyle ilişkili yüksek riskli HPV türlerinin varlığını kontrol eder. Özellikle 30 yaş üstü kadınlar için Pap testiyle birlikte kullanılabilir veya anormal bir Pap testi sonucundan sonra her yaş için önerilebilir.

​

Rahim Ağzı Kanserinin Teşhisi: Biyopsi
Biyopsi, rahim ağzından alınan bir doku örneğinin laboratuvarda incelenmesini içerir. Patolog, doku örneğini anormal değişiklikler, kanser öncesi hücreler ve kanser hücreleri açısından inceler. Çoğu durumda biyopsi, bir kolposkopi sırasında doktor muayenehanesinde yapılır. Ancak yüzeyin altındaki hücrelerin kontrol edilmesi için koni biyopsisi gerekebilir ve bu işlem anestezi gerektirebilir.

​

Rahim Ağzı Kanserinin Evreleri
Rahim ağzı kanseri dört evreye ayrılır.

• Evre I: Kanser rahim ağzı astarının ötesine geçmiştir, ancak hala yalnızca rahimde bulunmaktadır.

• Evre II: Kanser, rahim ağzı ve rahim dışına yayılmıştır ve çevre dokulara da ulaşabilir.

• Evre III: Tümör, vajinanın alt kısmına ulaşır ve idrar yapmayı zorlaştırabilir.

• Evre IV: En ileri evre olan bu aşamada, kanser diğer organlara, örneğin çevredeki organlara yayılmıştır.

​

Tedavi: Cerrahi Müdahale
Eğer kanser Evre II’yi geçmemişse, genellikle kanserli doku içerme ihtimali olan alanların cerrahi olarak çıkarılması önerilir. Cerrahi tedavi seçenekleri arasında rahim ağzı konizasyonu, basit histerektomi ve radikal histerektomi yer alır. Radikal histerektomi, rahim ve rahim ağzının yanı sıra çevresindeki bazı dokuların çıkarılmasını içerir. Cerrah ayrıca tümörün yakındaki fallop tüplerini, yumurtalıkları ve lenf düğümlerini de çıkarabilir.

Tedavi: Radyasyon
Harici radyasyon tedavisi, yüksek enerjili X ışınları kullanarak hedeflenen bir bölgede kanser hücrelerini öldürür. Bu yöntem, cerrahiden sonra kalan kanser hücrelerini yok etmek için de kullanılabilir. Dahili radyasyon veya brakiterapi, tümörün içine yerleştirilen radyoaktif maddelerle uygulanır. Rahim ağzı kanseri olan kadınlar genellikle radyasyon ve kemoterapinin bir kombinasyonu ile tedavi edilir. Yan etkiler arasında düşük kan hücresi sayısı, yorgunluk, mide rahatsızlığı, bulantı, kusma ve ishal bulunabilir.

​

Tedavi: Kemoterapi
Kemoterapi, vücuttaki kanserin olduğu her yere ulaşabilen ilaçlar kullanır. Rahim ağzı kanseri uzak organlara yayıldığında, kemoterapi genellikle birincil tedavi seçeneğidir. Kullanılan ilaçların türüne ve dozajına bağlı olarak yan etkiler arasında yorgunluk, kolay morarma, saç bulantı, kusma ve iştah kaybı gibi yan etkiler yaşanabilir.

​

Tedavi: Hedefe Yönelik Terapi
Bu tedavi, kanser hücrelerindeki belirli değişiklikleri hedef alır. Örneğin, VEGF (vasküler endotelyal büyüme faktörü) adı verilen bir protein, kanser hücrelerini besler. Bevacizumab (Avastin) adlı bir hedefe yönelik ilaç, VEGF’yi bloke ederek tümörün aç kalmasını sağlar. Doktorlar genellikle Avastin’i ileri evre rahim ağzı kanserinde kemoterapi ile birleştirir.

​

Tedavi: İmmünoterapi
Bu tedavi, bağışıklık sisteminizi kanser hücrelerini tanıyıp öldürmesi için harekete geçirir. Bağışıklık kontrol noktası inhibitörleri, bağışıklık hücrelerindeki bazı molekülleri bloke eden ilaçlardır. Bu moleküller, tümörlerin fark edilmeden büyümesine izin verir. Bu ilaçlarla kanser hücreleri görünür hale gelir ve vücudun savunma hücreleri olan T hücreleri, tümörü yok eder.

​

Kanser Tedavisiyle Başa Çıkma
Kanser tedavileri sizi yorgun veya iştahsız hissettirebilir. Ancak sağlıklı bir kilo korumak için yeterli kalori almak önemlidir. Bir diyetisyenle konuşarak tedavi sırasında sağlıklı beslenme konusunda ipuçları alabilirsiniz. Ayrıca aktif kalmak da önemlidir. Hafif egzersizler, enerji seviyenizi artırırken bulantı ve stresi azaltabilir. Doktorunuzla hangi aktivitelerin sizin için uygun olduğunu kontrol edin.

Rahim Ağzı Kanseri ve Doğurganlık
Rahim ağzı kanseri tedavisi genellikle rahmin alınmasını ve bazen de yumurtalıkların çıkarılmasını içerir, bu da gelecekte hamile kalmayı imkânsız hale getirir. Ancak kanser çok erken bir aşamada yakalanırsa, cerrahi tedaviden sonra çocuk sahibi olma şansı olabilir. Radikal trakelektomi adı verilen bir prosedür, rahim ağzını ve vajinanın bir kısmını çıkarırken rahmin büyük bir kısmını koruyabilir.

Rahim Ağzı Kanseri İçin Sağkalım Oranları
Rahim ağzı kanserinden hayatta kalma şansınız, kanserin ne kadar erken tespit edildiğine bağlıdır. Genel olarak, kadınların yaklaşık %66'sı tanı aldıktan sonra en az 5 yıl hayatta kalmaktadır. Ancak, bu istatistikler herhangi bir bireyin tedaviye nasıl yanıt vereceğini tahmin etmez.

​

Rahim Ağzı Kanserini Önlemeye Yardımcı Aşı
Gardasil 9 aşısı, 9 tür HPV’nin yol açtığı hastalıkları önlemeye yardımcı olmak için mevcuttur: rahim ağzı, vajina ve vulva kanserleri, anal kanser, bazı baş ve boyun kanserleri (boğaz ve ağız arkası kanserleri gibi) ve genital siğiller.
Aşı için ideal zaman, 11 veya 12 yaşlarındadır.

CDC, 26 yaşına kadar aşı yapılmasını öneriyor; daha gençken yapılmadıysa herkes için aşı önerilmektedir. HPV aşısı, iki veya üç dozdan oluşan bir seri şeklinde uygulanır. 27 ile 45 yaşları arasındaki bazı yetişkinler aşıyı olabilir, ancak bunu sağlık uzmanlarıyla konuşmaları gerekir.

​

Kimler HPV Aşısı Olmalı?
Aşılar yalnızca HPV enfeksiyonunu önlemek için kullanılır, tedavi için değil. Aşılar, cinsel ilişkiye girmeden önce yapılırsa daha etkili olur. Genellikle 9 ila 45 yaş arasındaki kişiler için verilir. CDC, 11 veya 12 yaşlarındaki tüm erkek ve kızlar için HPV aşısını öneriyor.

Kaynak: Tıbbi İnceleme: Poonam Sachdev tarafından, 17 Temmuz 2024
Yazan: Madeline Laguaite